Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Επάνω στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, βρέθηκαν τρεις σταυροί. Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιος από τους τρεις ήταν του Κυρίου; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.
Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το τίμιο ξύλο. Επειδή, όμως, υπήρξε συνωστισμός, ο Πατριάχης Ιεροσολύμων Μακάριος ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.
Αυτή, λοιπόν, την ύψωση καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελεί το κατ’ εξοχήν “όπλον κατά του διαβόλου”.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικός ο Σταυρός του Κυρίου ώστε η Εκκλησία μας να τον υψώνει και να μας λέει κοιτάξτε τον Σταυρό και γιατί θέλει όλοι να δούμε τον Σταυρό;
Η Εκκλησία υψώνει τον Τίμιο Σταυρό:
1. Γιατί θέλει να μας θυμίσει ότι ο Σταυρός του Κυρίου δεν είναι μόνο το ιερό σύμβολο της πίστεώς μας αλλά αποτελεί ο Σταυρός το θυσιαστήριον επι του οποίο η εις τέλος αγάπη του Θεού θυσίασε για εμάς τον Υιόν του τον μονογενή, «λύτρον αντι πολλών» και εξαγοράσθη το ανθρώπινον γένος εκ της δουλείας της αμαρτίας.
2. Προβάλλεται ο Σταυρός στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους για να μας δείξει ότι στους μήνες που θα ακολουθήσουν έως το τέλος του εκκλησιαστικού έτους στις 31 Αυγούστου 2025 σκοπός του χριστιανού είναι να παλέψει με την αμαρτία και τα πάθη του και να σταυρώσει να θανατώσει τον αμαρτωλό εαυτό του.
3. Προβάλλεται ο Εσταυρωμένος ως το παράδειγμα και το υπόδειγμα που πρέπει να ακολουθούμε στη ζωή μας. Να κάνουμε δηλαδή ότι έκανε και αυτός, να ακολουθούμε την οδό του, τον δρόμο Του που είναι δρόμος θυσίας για τον συνάνθρωπο μας και τον αδελφό μας. Δρόμος ταπεινώσεως
4. Να μιμηθούμε τον Χριστό και να σηκώσουμε και εμείς το προσωπικό μας σταυρό διότι μόνο τότε μπαίνουμε στην οδό του Κυριου η οποία οδός οδηγεί στην Ανάσταση του Χριστού και την δική μας πνευματική ανάσταση.Η Υψωση του Τιμίου Σταυρού μας υπενθυμίζει ότι η χριστιανική ζωή είναι μια πορεία σταυρική. Ο Χριστός μας καλεί να σηκώσουμε τον δικό μας σταυρό και να Τον ακολουθήσουμε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και τις θλίψεις της ζωής με πίστη και υπομονή, γνωρίζοντας ότι ο Σταυρός οδηγεί στην Ανάσταση.
5. Προβάλλεται ο Σταυρός ως σύμβολο νίκης κατά της αμαρτίας και του κακού, μας δίνει δύναμη ο Σταυρός, γιατι γνωρίζουμε οτι ο Σταυρός κάνει θαύματα, έχει δύναμη όχι μόνο τότε τω καιρώ εκείνω αλλά και σήμερα, με το μεγαλύτερο θαύμα που μπορεί να γίνει στη ζωή του χριστιανού είναι να γίνει ο η καρδιά του ναός αχειροποίητος του Αγίου Πνεύματος. Παντού στην Εκκλησία στις ακολουθίες δεσπόζει, υπάρχει Σταυρός. Σταυρός νίκη κατά των δαιμόνων μας λένε τα τροπάρια.
Πολλοί Άγιοι νίκησαν και εξαφάνισαν τον διάβολο με το σημείο του Σταυρού, όπως η Αγία Μαρίνα. Το ίδιο και εμείς μπορούμε να πετύχουμε ίσως μικρότερες νίκες κατά του διαβόλου και γενικότερα κατά της αμαρτίας και των αμαρτωλών διαθέσεων μας.Το κακό και η αμαρτία είναι ανίσχυρα μπροστά στον Σταυρό του Κυρίου. Παίρνουν δύναμη μόνον όταν εμείς τους δίνουμε τόπο να σταθούν μέσα μας και συνομιλούμε μαζί τους, μόνο οταν κάνουμε παρέα μαζι τους.
Ο Σταυρός είναι το σύμβολο της νίκης του Χριστού επί του θανάτου και της αμαρτίας.
Η Υψωση του Τιμίου Σταυρού είναι μια εορτή που μας καλεί να αναλογιστούμε τη θυσία του Χριστού και τη σημασία του Σταυρού στη ζωή μας. Μας καλεί να ζήσουμε μια ζωή σταυρική, γεμάτη αγάπη, θυσία, αγώνα κατά των παθών. Ο Σταυρός είναι το σύμβολο της πίστης μας, η πηγή της δύναμής μας και η πύλη της σωτηρίας μας.
Ας υψώσουμε τον Σταυρό στην καρδιά μας και κάθε φορά που τον βλέπουμε να ζητάμε από τον Εσταυρωμένο να μας δίνει δύναμη να τον μιμούμαστε ώστε αφού συσταυρωθούμε με τον Κύριο και να συναναστηθούμε με Αυτόν. ΑΜΗΝ
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
- Σχόλιο του ζωγράφου/δημιουργού, π. Σταμάτη Σκλήρη για την παράσταση του Σταυρού.
- Μάϊνα, Γεωμετρία Σταυρού, Περιοδικό Ἐφημέριος, τ. 7, Απρίλιος 1986, σελ. 104-106 και Ψηφιακό Περιοδικό Παραστάτης τ. 1, σελ. 43.
- Τριαντάφυλλου Μπολτέτσου, Κωδικός μας… ο Σταυρός, Ποιμαντικές Σκέψεις, 2017.
- Α. Μ. Σταυροπούλου, του Σταυρού και Της Αναστάσεως, Περιοδικό «Εφημέριος» 1998, σ. 152-153.